Polyolen in plaats van suiker, hoe gezond is dat?

Misschien heb je het wel eens op een etiket van voedingswaar zien staan, polyolen. Polyolen worden gebruikt om etenswaar een zoete smaak te geven. Je vindt polyolen bijvoorbeeld in zuivelproducten, chocolade, koek, voedingssupplementen, jam, frisdrank en ijs. Polyolen zijn dus zoetstoffen en worden gebruikt in plaats van suiker. Dan is een product met polyolen vast gezonder dan een product met suiker toch? Niet helemaal waar. Wetenschappers zijn het er inderdaad over eens dat inname van teveel suiker niet goed is voor onze gezondheid. Maar hoe zit het eigenlijk met polyolen?

Wat zijn polyolen nou precies?

Polyolen zijn een chemische verbinding die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van meerdere -OH groepen. Vandaar de naam. (poly = veel OH groepen = alcohol-groepen). Sorbitol en xylitol zijn voorbeelden van polyolen. Deze zoetstoffen zijn gemaakt op basis van suiker, maar zijn dus zelf geen suikers. De zogenaamde aldehyde groep in de suiker is vervangen door een alcoholgroep. Daarom worden polyolen ook wel suikeralcoholen genoemd. Polyolen zijn anders dan andere zoetstoffen meestal minder sterk of gelijk van smaak met normale suiker en behoren daarom tot de categorie extensieve zoetstoffen.

Waarom zitten er polyolen in voedingswaar?

Allemaal leuk en aardig zo’n wetenschappelijk verhaal over polyolen, maar waarom zitten ze nou precies in ons eten? Het antwoord is simpel. Polyolen worden gebruikt om ons eten zoeter te maken. Omdat polyolen nagenoeg dezelfde zoetheid hebben als suiker en geen bijsmaak hebben zoals andere zoetstoffen is het een populair middel om toe te voegen aan etenswaar. Maar waarom zou je dan niet gewoon suiker gebruiken? Goede vraag. Wees eens eerlijk. Als jij op je lijn aan het letten bent, of gewoon een gezonde levensstijl wilt aanhouden en je ziet een product in de winkel staan waarop staat: ‘geen suiker toegevoegd’ of ‘nu nog minder calorieën’. Wat doe je dan? Waarschijnlijk ben je eerder geneigd dat product in je boodschappenkar te leggen dan de variant met suiker. Polyolen bevatten veel minder calorieën dan suiker en het eten smaakt er niet minder om. Dat is de reden waarom het zo vaak wordt toegevoegd. Polyolen worden bovendien ook veel toegepast in producten voor diabetici. Technisch gezien zijn polyolen koolhydraten, en het is ook wettelijk verplicht om deze te plaatsen op het etiket van een product onder kopje koolhydraten. Echter, ze functioneren niet als een koolhydraat. Om die reden zijn polyolen toegestaan in vrijwel alle keto en koolhydraatarme diëten.

Wat doen polyolen met je lijf?

Denk je na het lezen van al het bovenstaande:” Vanaf nu koop ik alleen nog maar producten met polyolen want het is net zo lekker en ik kom geen gram aan!”? Lees dan vooral even verder. Er zijn een aantal aandachtspunten omtrent verstandig gebruik. Op de verpakkingen van producten waarin polyolen verwerkt zijn staat niet voor niets dat je niet meer dan 20-40 gram polyolen per dag mag gebruiken. Dit is namelijk de hoeveelheid polyolen die mensen zouden moeten kunnen verdragen. Daarbij geldt voor kinderen de helft van deze hoeveelheid.

Polyolen worden nauwelijks opgenomen door je dunne darm. Daarom leveren de polyolen, anders dan suiker, nauwelijks energie en komen ze onveranderd in je dikke darm terecht. De bacteriën in je dikke darm zorgen ervoor dat de polyolen worden omgezet in onder andere gassen, zoals koolzuurgas, waterstofgas en methaangas. Omdat polyolen ook water aantrekken krijg je bij intolerantie of een overmatige inname van polyolen ook last van diarree. De bijwerkingen van te veel polyolen innemen zijn een beetje te vergelijken met de problemen die mensen met een lactose- of fructose intolerantie ervaren als zij zuivelproducten of vruchtensuikers binnenkrijgen.

Moet ik de polyolen dan maar laten staan?

Polyolen zijn in kleine hoeveelheden niet schadelijk voor je lijf. Je kunt dus prima producten eten waarin polyolen zijn verwerkt. Je gebit heeft er bijvoorbeeld baat bij als het minder aanvallen van suiker te verwerken krijgt. Sterker nog, wetenschappelijke proeven hebben uitgewezen dat de polyol xylitol tandbederf juist tegengaat. Ook helpen producten met polyolen bij het houden van een gezond gewicht wat zorgt voor de nodige gezondheidsvoordelen. Bovendien helpen polyolen diabetici hun bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Kies je voor producten met polyolen in plaats van producten met suiker houdt er dan rekening mee dat producten met polyolen je minder energie geven dan producten met suiker. De meeste polyolen leveren rond de 2,4 kcal/gram energie. Alleen erythritol levert 0,2 kcal/gram aan energie. Dit is veel minder energie dan suiker wat 4 kcal/gram aan energie levert.

Zoals je ziet zitten er dus voor- en nadelen aan polyolen in etenswaren. Het is niet per definitie gezond, maar ook niet per definitie ongezond. Wil je graag minder suiker eten dan zijn producten met polyolen zoals bijvoorbeeld, deze maaltijdreep, de gezondere keuze. Maar kun je wel wat extra energie gebruiken omdat je bijvoorbeeld gaat sporten dan is een product met natuurlijke suiker zoals suiker in fruit helemaal niet zo’n slecht idee. Het is wel belangrijk dat je producten met polyolen met mate tot je neemt. Niet iedere darmflora is hetzelfde. De ene persoon zal meer polyolen kunnen verwerken dan de ander. Eigenlijk geldt dit natuurlijk ook voor suiker. ‘Teveel is nooit goed’ hoor je wel eens. En dat geldt voor zowel polyolen als suiker.